Już minął rok, jak na tym forum pisałem o wydarzeniach na (a raczej „w”) Ukrainie. Rewolucja w Kijowie, powołanie nowego rządu, zwrot ku Europie. Zdawało się, że wszystko idzie dobrze, że dalsza pokojowa transformacja Ukrainy nie powinna już napotykać poważnych przeszkód. Ale rzeczywistość okazała się inna: do akcji wkroczyła Rosja, dla której demokratyczna i związana z Zachodem Ukraina jest nie do zaakceptowania. Ukraina w oczach rosyjskiego przywódcy była, jest i powinna na zawsze zostać jako kraj satelitarny, podporządkowany Rosji politycznie, gospodarczo i militarnie. No i zaczęło się! Znamy kolejne wydarzenia: aneksja Krymu, agresywne działania w Donbasie… A wszystko w atmosferze zmasowanej wrogiej propagandy, usiłującej przedstawić nowe władze w Kijowie jako nacjonalistów, faszystów, zagrażających rosyjsko-języcznej ludności zamieszkującej wschodnie regiony Ukrainy. Cynizm tej operacji przechodzi wszelkie wyobrażenia: regularne oddziały rosyjskiej armii, pozbawione tylko znaków rozpoznawczych, ale wyposażone w broń ciężką: czołgi, artylerię, rakiety – przedstawiane są jako miejscowi buntownicy, walczący przeciwko „faszystom” z Kijowa. Kłamstwo jest oczywiste dla wszystkich, lecz przeważa polityka „chowania głowy w piasek” – aby tylko nie drażnić „niedźwiedzia”, bo może jeszcze większych szkód narobić! A „niedźwiedź”, czyli Rosja, konsekwentnie realizuje swój cel: Ukraina musi pozostać w rosyjskiej strefie wpływów. Nie ważne jest to, że zniszczeniu ulega cały region górniczo-przemysłowy Donbasu, że mieszkańcy tracą źródła utrzymania – ważne jest to, aby destabilizować państwo ukraińskie, aby zmusić jego władze do uległości, do przyjęcia protektoratu Moskwy, do zerwania związków z Zachodem, z Unią Europejską, nie mówiąc już o NATO. Tymczasem działania te przynoszą skutki odwrotne od zamierzonych. Przeprowadzone demokratyczne wybory wyłoniły nowy skład ukraińskiego parlamentu, wybrano nowego prezydenta, powstał nowy rząd. Podpisano umowę stowarzyszeniową z Unią Europejską, otwarto drzwi do negocjacji z NATO – co wprawiło władze rosyjskie we wściekłość! Ale najważniejsze zmiany, o długofalowym znaczeniu,  przebiegają w świadomości Ukraińców. Rosja, uważana dotychczas za bratni kraj, o wspólnych tradycjach, zbliżonym języku, religii, o wspólnie przeżytych dramatach Wielkiej Wojny – postrzegana jest teraz coraz bardziej jako groźny agresor, przed którym trzeba się bronić. Jednocześnie coraz częściej perspektywa rozwoju i bezpieczeństwa kraju spostrzegana jest w związku z Unią Europejską i z NATO (w czym wielkie znaczenie ma przykład Polski i państw bałtyckich).  Prezydent Poroszenko stwierdził ostatnio, że Ukraina zrywa z polityką neutralności – „zapłaciliśmy za to zbyt wielką cenę i dziś wracamy do integracji z euroatlantycką przestrzenią bezpieczeństwa”. Jak słusznie zauważył też jeden z czołowych ukraińskich polityków, „obecnie nadszedł czas, aby naprawić błąd sprzed 350 lat”, kiedy to starszyzna kozacka, skłócona z Rzeczpospolitą, poddała się pod „opiekę” cara moskiewskiego. Bowiem Rosja, niezależnie od panujących tam systemów politycznych, pozostaje wciąż krajem o imperialnych skłonnościach, wyznającym „doktrynę Breżniewa”, polegającą na przypisywaniu sobie prawa do interwencji w sąsiadujących z nią krajach, aby tylko utrzymać je w swojej strefie wpływów.

Sytuacja daleka jest od rozwiązania. Rosja pozostaje w coraz większej izolacji od otaczającego ją świata, odczuwa coraz dotkliwsze skutki spadających cen ropy naftowej, grozi jej zapaść gospodarcza – ale jej władca, prezydent Putin, nie myśli wycofać się ze swoich mrzonek o odbudowie imperium. Oficjalna propaganda mówi o spisku zachodniego świata przeciwko Rosji, która musi bronić się przed wrogimi siłami. Zaczyna być niebezpiecznie, bowiem nie wiadomo, jak zachowa się rosyjski przywódca w momencie „przyparcia do muru” – w końcu Rosja wciąż jest mocarstwem atomowym. Jednak wszelkie próby „ugłaskania” Putina on sam uznaje za zachętę do dalszej agresji przeciw Ukrainie i – być może – kilku innym państwom w pobliżu. Niestety przypominają się lata 1938/39 w Europie, czasy osławionego „Monachium”, czasy bojaźliwych ustępstw przed coraz nowymi żądaniami Hitlera. Co robić z tą „kwadraturą koła”?

Głównym poligonem, na którym rozgrywa się akcja, jest Ukraina – kraj sąsiadujący z Polską. Polska, zgodnie ze swym żywotnym interesem, stała się głównym „ambasadorem” Ukrainy w jej dążeniu do zachodniego świata, bowiem wolna, demokratyczna, związana z Zachodem Ukraina byłaby najlepszym gwarantem bezpieczeństwa Polski. Mówił już o tym Marszałek Piłsudski prawie sto lat temu! Obyśmy tego doczekali!